Tân Sơn có sáu thôn, bản với 378 hộ, 1.600 nhân khẩu. Là xã vùng cao, đất cấy lúa, trồng ngô rất ít, chủ yếu là đồi núi khô cằn. Vào mùa khô, đến cây ngô cũng không phát triển được. Trước đây đời sống của người dân khó khăn, phần lớn là hộ nghèo, năm nào Nhà nước cũng phải trợ cấp gạo. Thực hiện Nghị quyết của Ban Chấp hành Huyện ủy Chợ Mới (nhiệm kỳ 2010-2015) về chuyển dịch cơ cấu cây trồng theo hướng sản xuất hàng hóa và canh tác bền vững trên đất dốc, người dân trong xã đã chuyển đổi cây trồng, đưa gừng trở thành cây trồng chủ lực mang lại thu nhập khá.

Trưởng thôn Nặm Dất Hoàng Phúc Trường dẫn chúng tôi lên thăm vườn gừng gần nhà, được trồng dưới tán rừng sản xuất. Ông dùng dao lẩy nhẹ mặt đất, cụm gừng tươi hàng chục nhánh hiện ra. Trưởng thôn Trường cho biết: "Cây gừng cho năng suất hơn 18 tấn củ/ha, mỗi năm thôn trồng khoảng 20 ha, sản lượng hơn 300 tấn. Giá bán trung bình hiện nay là sáu nghìn đồng/kg, mỗi ha cho thu nhập 90 triệu đồng, 86 hộ trong thôn có thu nhập gần hai tỷ đồng. Có năm giá gừng lên đến 30 - 40 nghìn đồng/kg, thu nhập của người dân còn cao hơn. Nhờ đó, các hộ ông Bàn Quý Thim, Bàn Duy Khánh và nhiều hộ có thu nhập hơn 100 triệu đồng/năm từ gừng".

Từ khi Ban Chấp hành Huyện ủy Chợ Mới ban hành Nghị quyết về chuyển đổi cơ cấu cây trồng, được sự giúp đỡ của cán bộ chuyên môn ở xã, huyện, cây gừng phù hợp với khí hậu, chất đất ở Tân Sơn, có "đầu ra" đã giúp đời sống người dân ngày càng được cải thiện. Chủ tịch UBND xã Tân Sơn Bàn Tân Khách chia sẻ: "Những năm gần đây, cây gừng được trồng đại trà ở tất cả các thôn, vụ gừng 2017, xã trồng được 60 ha, năng suất trung bình 18 tấn/ha cho tổng sản lượng khoảng 1.080 tấn. "Ðầu ra" được bao tiêu ổn định với giá trung bình sáu nghìn đồng/kg, mang lại thu nhập cho các hộ dân ít nhất là hơn sáu tỷ đồng". Người có công lớn đưa gừng Tân Sơn ra thị trường, rồi bán cho một số doanh nghiệp xuất khẩu sang Nhật Bản là ông Bàn Văn Minh, người dân tộc Dao của xã Tân Sơn.

Phó Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch UBND huyện Chợ Mới Triệu Ðức Văn cho biết: "Chúng tôi xác định, gừng là cây trồng chủ lực để xóa đói, giảm nghèo cho người dân. Những năm tới, xã và huyện đặt mục tiêu thâm canh, từng bước canh tác ổn định gừng trên đất dốc".

Ðể nâng cao giá trị và canh tác bền vững cây gừng, đồng bào trong xã mong muốn cơ quan chức năng hỗ trợ để xuất khẩu, đồng thời nghiên cứu, hỗ trợ tìm ra phương pháp khắc phục bệnh thối củ xảy ra trong thời gian gần đây.