Trình bày Tờ trình Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các luật liên quan đến đầu tư, kinh doanh, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết: Dự thảo Luật này sửa đổi, bổ sung 03 nhóm quy định quan trọng, có tác động trực tiếp đến hoạt động đầu tư, kinh doanh, gồm: (i) ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện; (ii) thủ tục hành chính đang gây cản trở hoạt động đầu tư, xây dựng; (iii) một số quy định chồng chéo, mâu thuẫn giữa các luật liên quan đến hoạt động đầu tư, kinh doanh.

Giảm 49 ngành, nghề kinh doanh có điều kiện

Dự thảo Luật này có 04 Điều, sửa đổi, bổ sung 18 điều của Luật Đầu tư, Luật Doanh nghiệp và Luật Xây dựng, gồm các nội dung chủ yếu sau: Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đầu tư và Danh mục ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện. Đáng chú ý, Dự thảo Luật này bãi bỏ 36 ngành, nghề không cần thiết phải quy định là ngành, nghề kinh doanh có điều kiện; hợp nhất 25 ngành, nghề vào 07 ngành, nghề; chuẩn hóa tên gọi của 36 ngành, nghề và bổ sung 12 ngành, nghề. Như vậy, tổng số ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện còn 218 ngành, nghề (giảm 49 ngành, nghề so với Danh mục hiện hành).

Dự thảo Luật này sửa đổi, bổ sung 05 điều của Luật Doanh nghiệp nhằm tháo gỡ một số vướng mắc trong việc mở và sử dụng tài khoản vốn của nhà đầu tư nước ngoài; đơn giản hóa tiêu chuẩn của kiểm soát viên công ty cổ phần niêm yết và công ty do nhà nước nắm giữ trên 50% vốn điều lệ; xác định rõ giá trị pháp lý của nghị quyết, biên bản họp đại hội đồng cổ đông, hội đồng quản trị. Đồng thời, sửa đổi, bổ sung 07 Điều của Luật Xây dựng nhằm đơn giản hóa hồ sơ, thủ tục và rút ngắn thời hạn cấp giấy phép xây dựng; phân cấp thẩm quyền cấp giấy phép xây dựng đối với một số loại công trình; cắt giảm điều kiện hoạt động kinh doanh và hoạt động xây dựng...

Thẩm tra sơ bộ, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho biết: Thường trực Ủy ban Kinh tế nhất trí với Tờ trình của Chính phủ về sự cần thiết ban hành Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các Luật liên quan đến đầu tư, kinh doanh, trong đó, sửa đổi một số điều của Luật đầu tư, Luật doanh nghiệp và Luật xây dựng nhằm tháo gỡ những vướng mắc, bất cập phát sinh từ thực tiễn thi hành và từ sự thiếu đồng bộ giữa các luật liên quan đến đầu tư, kinh doanh để tạo môi trường đầu tư kinh doanh thông thoáng, thuận lợi, minh bạch, cải cách thủ tục hành chính, nâng cao năng lực cạnh tranh và hỗ trợ, phát triển doanh nghiệp; trình Quốc hội xem xét, thông qua theo trình tự, thủ tục rút gọn tại một kỳ họp.

Tuy nhiên, qua rà soát danh mục ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện dự kiến sửa đổi, Thường trực Ủy ban Kinh tế nhận thấy việc bãi bỏ, hợp nhất, bổ sung một số ngành, nghề kinh doanh có điều kiện cần được cân nhắc kỹ lưỡng.

“Đề nghị Cơ quan soạn thảo tiếp tục rà soát và giải trình thêm về cơ sở đề xuất bãi bỏ, hợp nhất các ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện, thống nhất với các Bộ, ngành liên quan nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động của doanh nghiệp nhưng vẫn bảo đảm an ninh, quốc phòng, trật tự an toàn xã hội và lợi ích chung của cộng đồng”, Chủ nhiệm Vũ Hồng Thanh nói.

Cần rà soát thận trọng để giải quyết các điểm nghẽn trong đầu tư, kinh doanh

Chỉ rõ Dự án Luật chưa có báo cáo đánh giá tác động; chưa có dự thảo Nghị định hướng dẫn kèm theo, tính chất của các điều luật sửa chưa thực sự tạo động lực ngay, có những vấn đề do tổ chức thực hiện chứ không phải do quy định của luật mà gây cản trở hoạt động đầu tư sản xuất kinh doanh, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đề nghị cần có thời gian chuẩn bị thêm, để tiến hành rà soát sửa đổi các điều còn “tắc nghẽn” và đánh giá tác động, thẩm tra, thảo luận về các ý kiến khác nhau để nâng cao chất lượng Dự án Luật.

Đồng quan điểm, Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu đề nghị làm rõ Dự thảo Luật đã đáp ứng được yêu cầu của cộng đồng doanh nghiệp và mục tiêu đề ra trong Tờ trình chưa?

Kỳ vọng dự thảo Luật được thông qua để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, song Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Nguyễn Khắc Định cho rằng kỳ vọng không đạt được vì lúc đầu dự kiến sửa đổi, bổ sung 89 điều xong rút xuống còn 18 điều, nếu sửa nhiều tạo ra sự không ổn định. “Sửa luật lần này vậy kỳ sau có sửa nữa không?”, ông Định đặt vấn đề.

Với việc trình dự án quá gấp rút, không tuân thủ các quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, Tổng thư ký Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc cho rằng đây là “bước lùi về quy trình, thủ tục”.

Giải trình, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng thừa nhận nếu chưa sửa luật này thì cũng không “cháy nhà”, bởi chưa tác động gì quá lớn, chưa tạo ra được động lực gì lớn lao. Tuy nhiên, Bộ trưởng cũng cho rằng nếu sửa được thì tốt, bởi tháo gỡ được những vướng mắc đang đặt ra.

Nhấn mạnh quan điểm xuyên suốt của  UBTVQH là luôn ủng hộ Chính phủ cùng "chung lưng đấu cật" giải quyết những khó khăn của đất nước, tạo mọi điều kiện tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, thực hiện mục tiêu phát triển đất nước, tuy nhiên, Phó Chủ tịch Phùng Quốc Hiển cho rằng, Dự án này nếu căn cứ vào Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật (VBQPPL) quy trình thủ tục, hồ sơ, thời  gian, chất lượng chưa đảm bảo. Trong khi đó, những vấn đề Chính phủ nêu ở Tờ trình chưa phải cấp bách, có nhiều nội dung nếu hướng dẫn đầy đủ, chi tiết ở các Luật đầu tư, Luật Doanh nghiệp, Luật xây dựng sẽ giải quyết được những vấn đề Chính phủ đề xuất hôm nay. Chỉ ra những Luật này có hiệu lực chưa lâu cho thấy vướng mắc chưa quá lớn, còn nhiều ý kiến khác nhau, Phó Chủ tịch nhấn mạnh nếu không xem xét thận trọng, không những không tạo điều kiện mà còn cản trở, tạo ra xung đột pháp lý đối với hoạt động đầu tư kinh doanh của các doanh nghiệp. Trên cơ sở đó, UBTVQH đề nghị Chính phủ tiếp tục chuẩn bị hoàn thiện, chưa đủ điều kiện trình ra kỳ họp thứ 2, Quốc hội khoá XIV.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân phát biểu bế mạc Phiên họp.

Phát biểu bế mạc, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân nhấn mạnh: Sau gần 6 ngày làm việc tích cực, khẩn trương (đợt 1 từ ngày 3-6/10; đợt 2 từ ngày 17-18/10), UBTVQH đã hoàn thành chương trình của Phiên họp thứ tư.

Chủ tịch Quốc hội đề nghị Chính phủ, Ủy ban Kinh tế, Ủy ban Tài chính và Ngân sách, Ủy ban Quốc phòng và An ninh, các cơ quan hữu quan nghiên cứu, tiếp thu ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, khẩn trương hoàn chỉnh các báo cáo, các dự án luật và hồ sơ liên quan để gửi tới các vị đại biểu Quốc hội kịp phục vụ cho Kỳ họp thứ hai.

UBTVQH đã thông qua Luật phê chuẩn Ban Thư ký và Quyết định thành lập Nhóm nữ nghị sỹ, nữ đại biểu Quốc hội Việt Nam; đề nghị Ban Công tác đại biểu tiếp thu ý kiến, hoàn thiện dự thảo Nghị quyết để trình ký ban hành. Ngay sau khi kết thúc phiên họp, Chủ tịch Quốc hội đề nghị các thành viên UBTVQH và các cơ quan hữu quan theo sự phân công, chỉ đạo hoàn thành tất cả các công việc được giao để chuẩn bị cho Kỳ họp thứ 2, Quốc hội khóa XIV./.