Đây là dự án luật mới thay thế Pháp lệnh sửa đổi, bổ sung một số điều của Pháp lệnh Quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ được Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành ngày 12/7/2013. Sau phiên họp này, dự án Luật sẽ được tiếp thu, chỉnh lý và trình ra Quốc hội tại Kỳ họp thứ hai.

Theo Tờ trình do Thứ trưởng Bộ Công an Bùi Văn Nam trình bày, dự án Luật Quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ gồm 08 chương, 75 điều, quy định về Quản lý, sử dụng vũ khí; Quản lý, sử dụng vật liệu nổ; Quản lý, sử dụng tiền chất thuốc nổ; Quản lý, sử dụng công cụ hỗ trợ; Tiếp nhận, thu gom, phân loại, bảo quản, thanh lý, tiêu hủy vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ; Quản lý nhà nước về vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ.

Theo báo cáo thẩm tra của Ủy ban Quốc phòng và An ninh, qua xem xét hồ sơ dự án Luật, Ủy ban thẩm tra tán thành về sự cần thiết ban hành Luật như nội dung nêu trong Tờ trình của Chính phủ. Pháp lệnh hiện hành có nhiều nội dung hạn chế quyền cơ bản của công dân như: Quy định cấm cá nhân sở hữu vũ khí (hạn chế quyền sở hữu); quy định sử dụng vũ khí, công cụ hỗ trợ (liên quan trực tiếp đến quyền sống, quyền bất khả xâm phạm về thân thể của công dân); quy định về nghiên cứu, sản xuất, chế tạo, kinh doanh vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ (hạn chế quyền tự do kinh doanh của tổ chức, cá nhân).

Thảo luận tại phiên họp, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tán thành sự cần thiết xây dựng dự án Luật nhằm khắc phục những hạn chế, bất cập trong việc quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ thời gian qua, nhất là tình hình vận chuyển, buôn bán, tàng trữ, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ trong khai thác khoáng sản, đánh bắt hải sản, buôn bán phế liệu khó kiểm soát, các vụ việc sử dụng vũ khí, công cụ hỗ trợ chống người thi hành công vụ có xu hướng gia tăng; nhiều vụ gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng.

Theo Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga, đây là Luật rất quan trọng, có tác động đến quyền sống, tính mạng, sức khỏe của con người nên việc tổng kết thực tiễn thi hành Pháp lệnh là rất quan trọng. Tuy nhiên, trong báo cáo của Chính phủ mới chỉ tổng kết công tác quản lý thời gian qua, chứ chưa có đánh giá về việc sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ như thế nào...

Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga phát biểu tại phiên họp

Đa số ý kiến trong cơ quan thẩm tra tán thành với quy định nổ súng như dự thảo Luật Chính phủ trình. Tuy nhiên, đề nghị nghiên cứu bám sát các quy định về tình thế cấp thiết, phòng vệ chính đáng trong Bộ luật Hình sự để quy định bảo đảm chặt chẽ hơn.

Qua thảo luận, có ý kiến cho rằng, quy định nổ súng như dự thảo Luật chưa cụ thể, còn chung chung, khó phân biệt trường hợp nào cần thiết hay không cần thiết phải nổ súng. Vì vậy, cần quy định tiêu chí cụ thể, rõ ràng hơn; đồng thời đề nghị cân nhắc việc mở rộng tình huống nổ súng (đối với đối tượng phạm tội nghiêm trọng, rất nghiêm trọng…) để quy định phù hợp với chính sách xử lý hình sự.

Cũng có ý kiến đề nghị trong Luật này chỉ quy định nguyên tắc nổ súng. Những trường hợp nổ súng cụ thể đề nghị quy định trong các luật chuyên ngành để khắc phục sự thiếu định lượng trong các quy định về nổ súng.

Về đối tượng được trang bị, sử dụng vũ khí, công cụ hỗ trợ, cơ quan thẩm tra đề nghị nghiên cứu, quy định bổ sung đối tượng Cảnh sát biển, Cơ yếu, Công an xã, vì những lực lượng này hiện đang được trang bị, sử dụng. Có đại biểu đề nghị bổ sung đối tượng cơ quan điều tra của Viện kiểm sát nhân dân tối cao được trang bị vũ khí quân dụng vì cho rằng, đây là cơ quan trực tiếp đấu tranh phòng, chống tội phạm.

Phát biểu kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Đỗ Bá Tỵ đề nghị Ban soạn thảo hoàn chỉnh dự thảo Luật, Ủy ban Quốc phòng và An ninh phối hợp cơ quan soạn thảo và các cơ quan hữu quan thẩm tra chính thức dự thảo Luật để trình Quốc hội xem xét, cho ý kiến tại Kỳ họp Quốc hội thứ hai sắp tới./.