Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm UBDT Hầu A Lềnh; Ủy viên Dự khuyết Trung ương Đảng, Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm UBDT Y Vinh Tơr cùng các Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm UBDT: Y Thông, Nông Thị Hà đồng chủ trì Hội nghị.

Tham dự Hội nghị có Phó Trưởng Ban Dân vận Trung ương Triệu Tài Vinh; Phó Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội Nguyễn Lâm Thành; lãnh đạo các bộ, ngành, cơ quan Trung ương; lãnh đạo các vụ, đơn vị trực thuộc UBDT; 1.219 đại biểu tại 53 địa phương trên cả nước tham dự qua hệ thống họp trực tuyến.

Thực hiện hiệu quả công tác dân tộc, chính sách dân tộc

Báo cáo kết quả công tác dân tộc năm 2024 do Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm UBDT Nông Thị Hà trình bày cho thấy, trong năm vừa qua, công tác dân tộc được Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và cả hệ thống chính trị các cấp quan tâm chỉ đạo, phối hợp triển khai thực hiện; nhân dân và cộng đồng xã hội cả nước quan tâm, theo dõi tạo động lực quan trọng trong triển khai thực hiện chính sách dân tộc, sự nỗ lực cố gắng vươn lên của đồng bào các DTTS, nhờ vậy việc thực hiện công tác dân tộc, chính sách dân tộc năm 2024 đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, đặc biệt trong triển khai các chương trình, chính sách dân tộc, trọng tâm là Chương trình MTQG phát triển KT-XH vùng đồng bào DTTS và miền núi (Chương trình MTQG DTTS) đã góp phần phát triển kinh tế - xã hội (KT-XH), đảm bảo quốc phòng, an ninh vùng đồng bào DTTS và miền núi.

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị

UBDT đã phối hợp chặt chẽ với các các bộ, ngành, địa phương tạo đồng thuận cao trong phối hợp thực hiện các nhiệm vụ liên quan đến Chương trình MTQG DTTS và các chính sách dân tộc trong giai đoạn từ năm 2021 - 2025. Công tác thông tin, tuyên truyền, chuyển đổi số và phổ biến giáo dục pháp luật cho đồng bào DTTS được tăng cường; hợp tác quốc tế về công tác dân tộc tiếp tục được đẩy mạnh. Việc kiện toàn, tổ chức bộ máy và đội ngũ cán bộ làm công tác dân tộc, năng lực đội ngũ cán bộ từng bước được chú trọng, nâng lên.

Bộ trưởng, Chủ nhiệm Hầu A Lềnh phát biểu tại Hội nghị

Các đại biểu tham dự Hội nghị

Các bộ, ngành Trung ương tích cực, chủ động với trách nhiệm cao nhất cùng vào cuộc trong chỉ đạo điều hành thực hiện công tác dân tộc và phối hợp chặt chẽ với UBDT thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ được giao. Cấp ủy, chính quyền các địa phương bám sát và quán triệt chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ hướng dẫn của các bộ, ngành chỉ đạo tổ chức triển khai các chính sách dân tộc trên địa bàn, bước đầu đạt được kết quả tích cực trong phát triển KT-XH của địa phương.

Nhờ triển khai thực hiện đồng bộ các chính sách tại vùng DTTS&MN và các chính sách an sinh xã hội, năm 2024, công tác dân tộc và các chính sách dân tộc đã đạt được những kết quả quan trọng, góp phần thay đổi bộ mặt vùng đồng bào DTTS&MN; đời sống của đồng bào không ngừng được cải thiện, cơ cấu kinh tế có sự chuyển dịch tích cực, sinh kế của người dân ngày càng đa dạng, phong phú; thu nhập được nâng lên; số hộ nghèo giảm nhanh; giáo dục, y tế được quan tâm; văn hóa, phong tục tập quán tốt đẹp được bảo tồn và phát huy; tình hình an ninh trật tự được giữ vững; khối đại đoàn kết các dân tộc được củng cố và tăng cường.

Tốc độ tăng trưởng kinh tế các tỉnh vùng DTTS và miền núi khá cao, trong đó các tỉnh vùng Tây Bắc tăng bình quân 8,0%/năm, Tây Nguyên tăng bình quân 7,5%/năm, Tây Nam Bộ tăng bình quân 7,0%/năm. Đến nay, 98,4% xã vùng DTTS và miền núi có đường ô tô đến trung tâm; 96,7% hộ DTTS được sử dụng điện lưới quốc gia; 100% xã có trường lớp mầm non, trường tiểu học, trung học cơ sở; 99,3% xã có trạm y tế; trên 90% xã được phủ sóng phát thanh, truyền hình; 100% xã có hạ tầng viễn thông và được phủ sóng di động đáp ứng nhu cầu thông tin liên lạc của người dân; nhiều tỉnh có tỷ lệ giảm nghèo bình quân hằng năm trên 3%, vượt mục tiêu đề ra tại Chương trình hành động thực hiện Chiến lược công tác dân tộc đến năm 2030, định hướng đến năm 2045...

Chương trình MTQG DTTS đạt nhiều kết quả tích cực

Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ luôn sát sao trong công tác chỉ đạo, điều hành thực hiện các Chương trình MTQG, bao gồm Chương trình MTQG DTTS là nhiệm vụ trọng tâm; thường xuyên chỉ đạo toàn diện, kịp thời bám sát tình hình thực tế, chỉ đạo các bộ, cơ quan trung ương và địa phương chủ động rà soát, xử lý tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc, có văn bản hướng dẫn kịp thời để triển khai thực hiện, giải ngân vốn của các Chương trình MTQG.

Theo đó, UBDT đã phân công nhiệm vụ và quy định trách nhiệm thực hiện dự án, tiểu dự án thuộc Chương trình do UBDT chủ trì hướng dẫn tổ chức thực hiện, chủ trì chỉ đạo tổ chức thực hiện và chủ trì thực hiện; thường xuyên nắm tình hình, trao đổi về khó khăn vướng mắc trong quá trình tổ chức thực hiện tại địa phương thông qua các Hội nghị sơ kết, tổng kết định kỳ toàn ngành, hoạt động kiểm tra đánh giá giám sát.

Đại biểu các địa phương tham dự qua hệ thống họp trực tuyến

Kết quả việc triển khai Chương trình MTQG DTTS và miền núi thời gian qua đã đạt nhiều kết quả tích cực. Theo Báo cáo của Bộ Tài chính, giải ngân vốn đầu tư công đến 31/11/2024 của Chương trình MTQG DTTS đạt 9.807,019 tỷ đồng, bằng 62% kế hoạch; đối với vốn sự nghiệp: đến hết tháng 10/2024 là 3.092,453 tỷ đồng (đạt 15,7% tổng dự toán thực hiện trong năm). Tính theo tỷ lệ vốn tuyệt đối trong 3 Chương trình MTQG, kết quả giải ngân vốn đầu tư công thực hiện Chương trình MTQG DTTS cao hơn gần 1,03 lần so với tổng vốn của cả 2 Chương trình MTQG cùng giai đoạn.

Trong 9 nhóm mục tiêu cụ thể được Quốc hội giao đến hết năm 2025 tại Nghị quyết số 120/2020/QH14, có 2 nhóm mục tiêu đánh giá vào cuối giai đoạn thực hiện Chương trình. Theo tổng hợp từ báo cáo của các địa phương, với 07 nhóm mục tiêu có thể rà soát được kết quả bước đầu ước đến hết 31/12/2024, có 05 nhóm mục tiêu cơ bản đạt, bao gồm: mục tiêu về tỷ lệ giảm nghèo vùng đồng bào DTTS bình quân đạt 3.70% (đạt so với mức trên 3% mục tiêu kế hoạch giao); nhóm mục tiêu về công tác giáo dục cơ bản đạt (đạt 4/5 chỉ tiêu); nhóm mục tiêu tăng cường công tác y tế để đồng bào DTTS được tiếp cận các dịch vụ chăm sóc sức khỏe hiện đại, tiếp tục khống chế, tiến tới loại bỏ dịch bệnh ở vùng đồng bào DTTS và miền núi cơ bản đạt (đạt 3/5 chỉ tiêu); mục tiêu lao động trong độ tuổi được đào tạo nghề phù hợp với nhu cầu, điều kiện của người DTTS và đặc thù vùng đồng bào DTTS&MN đạt trung bình 54.1% (vượt so với mục tiêu kế hoạch 50% giao); nhóm mục tiêu về Bảo tồn và phát triển các giá trị, bản sắc văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc: Đạt (cả 2/2 chỉ tiêu đều vượt so với mục tiêu kế hoạch giao).

Đặt ra nhiều nhiệm vụ trọng tâm trong năm 2025

Phát huy những kết quả đạt được của năm 2024, bước sang năm 2025, Ngành công tác dân tộc đặt ra nhiều nhiệm vụ trọng tâm, quan trọng: Tiếp tục triển khai thực hiện tốt các Chỉ thị, Nghị quyết, Kết luận của Đảng, Quốc hội, Chính phủ, chỉ đạo, điều hành của Thủ tướng Chính phủ; triển khai các nội dung, nhiệm vụ tại Nghị quyết 18-NQ/TW; rà soát, hoàn thiện thể chế, quy chế để phù hợp với với bộ máy tổ chức mới, đồng thời tham mưu tổng kết các CSDT giai đoạn 2021-2025; tạo chuyển biến cơ bản về tiến độ, chất lượng việc thực hiện các Chương trình MTQG, trọng tâm là Chương trình MTQG DTTS; phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành và địa phương để kịp thời giải quyết các khó khăn, vướng mắc chính sách các Dự án thuộc Chương trình MTQG DTTS.

Tiếp tục đẩy mạnh hợp tác quốc tế trong lĩnh vực công tác dân tộc; chuẩn bị các điều kiện và tổ chức chào mừng kỷ niệm 80 năm ngày truyền thống cơ quan công tác dân tộc; thực hiện việc trả lời kiến nghị của cử tri, chất vấn của Đại biểu Quốc hội tại các kỳ họp; tăng cường công tác theo dõi, nắm tình hình trên địa bàn vùng DTTS&MN, nhất là địa bàn vùng sâu, vùng xa, biên giới; đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến về CTDT, CSDT đến đồng bào DTT; chuẩn bị chu đáo các điều kiện tổ chức các đoàn công tác phục vụ Lãnh đạo Đảng, Nhà nước và Lãnh đạo UBDT đi thăm, chúc Tết Nguyên đán năm 2025 tại các địa phương vùng DTTS&MN...

Thảo luận tại Hội nghị, đại diện các bộ, ngành, cơ quan Trung ương và địa phương bày tỏ đồng tình, đánh giá cao với những kết quả trong thực hiện công tác dân tộc, chính sách dân tộc và Chương trình MTQG DTTS và miền núi trong năm 2024. Một số đại biểu đã phát biểu tham luận, làm rõ hơn một số nội dung về đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị về gắn với tinh gọn, nâng cao hiệu lực, hiệu quả lãnh đạo, quản lý trong công tác dân tộc; tình hình triển khai thực hiện các chính sách dân tộc và công tác phối hợp tổ chức Điều tra, thu thập thông tin về thực trạng kinh KT-XH của 53 DTTS năm 2024; kết quả nổi bật trong triển khai thực hiện Chương trình MTQG DTTS giai đoạn I: từ năm 2021 đến năm 2025; triển khai thực hiện các chính sách dân tộc và chỉ đạo công tác thanh tra, kiểm tra việc thực hiện các chính sách dân tộc…

Triển khai công tác dân tộc là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị

Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình cho biết, công tác dân tộc và chính sách dân tộc có vai trò, vị trí đặc biệt quan trọng trong sự nghiệp cách mạng và mục tiêu xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc của nhân dân ta. Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nhấn mạnh chính sách dân tộc nhằm thực hiện sự bình đẳng, giúp đỡ lẫn nhau giữa các dân tộc, cùng nhau tiến lên chủ nghĩa xã hội. Lời dạy của Bác luôn là kim chỉ nam để thực hiện thắng lợi đường lối, chủ trương, chính sách dân tộc của Đảng, Nhà nước từ trước đến nay; là động lực mạnh mẽ của tiến trình phát triển đất nước, đặc biệt là phát triển KT-XH vùng đồng bào DTTS và miền núi; đảm bảo các dân tộc bình đẳng, đoàn kết, tôn trọng và giúp đỡ nhau cùng phát triển.

Phó Thủ tướng Nguyễn Hòa Bình bày tỏ vui mừng khi nhận thấy những chuyển biến tích cực, toàn diện về KT-XH, văn hóa, quốc phòng, an ninh ở vùng đồng bào DTTS&MN; đời sống vật chất, tinh thần của bà con được nâng lên, sinh kế của người dân được cải thiện; đồng bào DTTS tin tưởng vào đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước; ngày càng xuất hiện nhiều tấm gương sáng, nỗ lực vượt khó, vươn lên làm giày từ tiềm năng, thế mạnh của chính địa phương mình… Đạt được những kết quả này là nhờ đường lối, chính sách đúng đắn của Đảng, Nhà nước cùng sự vào cuộc quyết liệt, đồng lòng của cả hệ thống chính trị.

Toàn cảnh Hội nghị tổng kết công tác dân tộc năm 2024

Đối với nhiệm vụ trọng tâm năm 2025, Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình đề nghị UBDT, các bộ, ngành, cơ quan Trung ương cùng các địa phương cần xác định quyết tâm, trách nhiệm chính trị, tận tâm, tận tụy, làm việc hết mình và có trách nhiệm với đồng bào DTTS, đối với vùng miền núi; bám sát các chủ trương của Đảng, nghị quyết của Quốc hội để thực hiện hiệu quả công tác dân tộc, chính sách dân tộc; coi công tác dân tộc, chính sách dân tộc không chỉ là trách nhiệm của UBDT mà của cả hệ thống chính trị chung tay thực hiện; tăng cường công tác tuyên truyền, vận động để khơi dậy quyết tâm, khao khát thoát nghèo của đồng bào DTTS…

Về thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW, Phó Thủ tướng Nguyễn Hòa Bình đề nghị UBDT cần nghiên cứu tổ chức bộ máy sau khi sáp nhập đảm bảo tinh gọn, hiệu quả, sẵn sàng đón nhận những nhiệm vụ mới. Trong đó đặc biệt lưu ý, chú trọng đến việc xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện Chương trình MTQG DTTS cùng Chương trình MTQG giảm nghèo bền vững trong giai đoạn tiếp theo, bố trí nguồn lực hợp lý, tránh dản trải.

Phó Thủ tướng Nguyễn Hòa Bình nhấn mạnh: “Nhiệm vụ công tác dân tộc năm 2025 rất quan trọng, là nền tảng định hướng cho giai đoạn 2026-2030, đặc biệt, trong bối cảnh toàn hệ thống chính trị đang vào cuộc thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương về một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả cũng sẽ có một số khó khăn”. Phó Thủ tướng tin tưởng rằng, với việc xác định trách nhiệm đầy đủ trước đồng bào DTTS, với một quyết tâm cao, đồng lòng, đoàn kết thì các nhiệm vụ khó khăn đến mấy cũng sẽ được hoàn thành.

Thay mặt Hội nghị và cơ quan UBDT, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Hầu A Lềnh đã nghiêm túc tiếp thu những ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình để cụ thể hóa vào Chương trình công tác năm 2025; đồng thời định hướng tăng cường công tác phối hợp với các bộ, ngành, địa phương để việc triển khai các nhiệm vụ đạt kết quả cao, đặc biệt là triển khai đầy đủ các chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giao và các nhiệm vụ theo chức năng, nhiệm vụ của UBDT để công tác dân tộc năm 2025 đạt được nhiều kết quả tích cực. Mong muốn Phó Thủ tướng Nguyễn Hòa Bình tiếp tục quan tâm, chỉ đạo kịp thời để UBDT triển khai các nhiệm vụ được giao đạt hiệu quả cao nhất.

Bộ trưởng, Chủ nhiệm Hầu A Lềnh nhấn mạnh, nhiệm vụ năm 2025 là hết sức to lớn, nhiều việc mới, nhiều việc khó, cần phải nâng cao tinh thần trách nhiệm, triển khai đồng bộ. Theo đó, Bộ trưởng, Chủ nhiệm mong muốn Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ngành trung ương tiếp tục quan tâm chỉ đạo, tạo điều kiện để UBDT hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao; các cấp, các ngành tiếp tục tăng cường công tác phối hợp, tạo điều kiện để cơ quan làm công tác dân tộc các cấp hoàn thành tốt nhiệm vụ công tác dân tộc năm 2025.