Phiên họp do Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì. Cùng dự Phiên họp có Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình, Phó Trưởng Ban Chỉ đạo; Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Đỗ Văn Chiến, Phó Trưởng Ban Chỉ đạo; đại diện lãnh đạo các bộ, ngành liên quan.

Tại Phiên họp, Bộ trưởng Bộ Dân tộc và Tôn giáo Đào Ngọc Dung cho biết: Trên quy mô toàn quốc từ Phiên họp thứ 3 đến nay, tình hình chuyển đổi nhanh và kết quả rõ rệt hơn. Các địa phương đã hoàn thành việc rà soát nhu cầu xóa nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn của cả 3 đối tượng gửi báo cáo về Trung ương. Có những địa phương giảm đi nhưng cũng có địa phương số lượng gia tăng.

Cho đến nay tất cả các địa phương xây dựng kế hoạch, cách thức triển khai, xác định tiến độ xóa nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn tỉnh. Có 9 tỉnh có thời gian chậm nhất cũng đều đăng ký đến ngày 31/10 hoàn thành. 9 tỉnh đăng ký tháng 9 hoàn thành. Như vậy có 18 tỉnh đăng ký trong tháng 9, còn lại đều đăng ký trong tháng 10.

Tại Phiên họp thứ 3, đã có 7 địa phương xóa xong nhà tạm nhà dột nát. Từ đó đến nay chúng ta có thêm 8 địa phương hoàn thành dịp 30/4, bao gồm Thái Nguyên, Tây Ninh, Bình Phước, Cần Thơ, Vĩnh Long, Trà Vinh, Kiên Giang, Khánh Hòa.

Trong 8 địa phương này, có 3 địa phương hoàn thành 100% cả ba lĩnh vực là Cần Thơ, Khánh Hòa và Tây Ninh. Còn 5 địa phương gồm Thái Nguyên, Kiên Giang, Bình Phước, Vĩnh Long, Trà Vinh thì có địa phương còn nợ lĩnh vực nhà của người có công và một số địa phương nợ chương trình mục tiêu giảm nghèo.

Theo đăng ký, trong tháng 5 sẽ có thêm 6 địa phương hoàn thành Chương trình. Đến tháng 6, sẽ có thêm 16 địa phương đăng ký hoàn thành. Như vậy theo kế hoạch, cuối tháng 6, đầu tháng 7, chúng ta có khả năng có 37 địa phương hoàn thành chương trình, có thể sơ kết bước đầu được. 26 địa phương còn lại đăng ký từ tháng 7 đến tháng 10 sẽ hoàn thành.

Theo Bộ trưởng Bộ Dân tộc và Tôn giáo Đào Ngọc Dung: Kết quả đến nay cả nước đã xóa được 209.000 căn nhà/tổng số rà soát đăng ký đợt cuối cùng là 270.800 căn, trong đó khánh thành 111.000 căn, khởi công 98.000 căn, đạt 77%.

"Như vậy, từ Phiên họp thứ ba đến nay đã tăng 87.000 căn, bình quân chúng ta đạt 26 căn nhà/1 địa phương mỗi ngày. Đối tượng hộ cận nghèo thuộc Chương trình xóa nhà tạm nhà dột nát, tức là không nằm trong chương trình mục tiêu, không nằm trong nguồn người có công, là đối tượng khó khăn nhất thì tỷ lệ hoàn thành cao nhất, đạt 80% cả nước. Chúng tôi lo nhất là đối tượng này thì lại hoàn thành 80%...", Bộ trưởng Đào Ngọc Dung chia sẻ. 

Về hỗ trợ nhà người có công, mặc dù Trung ương chưa hỗ trợ kinh phí nhưng nhiều địa phương đã cố gắng ứng trước hoặc vận động kinh phí để xóa được 50,79%. Về hỗ trợ nhà ở thuộc 2 Chương trình mục tiêu quốc gia đạt bình quân là 68%, trong đó Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững thì khó khăn hơn, mới đạt 52%.

Về huy động nguồn lực hỗ trợ, cho đến ngày 10/5, đã có 3.142.8 tỷ đồng theo phương án huy động ngày 05/10/2024, đạt 91,8%. Về xã hội hóa các nguồn lực, theo báo cáo của các địa phương, đã huy động được hơn 1.807 tỷ đồng; đóng góp của các hộ gia đình được 1.074 tỷ đồng. Ngoài ra, các địa phương còn huy động 321.000 ngày công, 660 tấn xi măng, 500m3 đá, 310.000 viên gạch, 150 khối cát nền, 3.000 viên ngói. Đặc biệt, trong hoạt động này, Bộ Công an, Bộ Quốc phòng rất quyết liệt. Một số đơn vị khó khăn vướng mắc về đất, đã cơ bản đã giải quyết.

Theo Bộ trưởng Đào Ngọc Dung, khó khăn nhất hiện nay là kinh phí hỗ trợ để làm nhà người có công chưa triển khai được.

Về một số việc thời gian tới, số nhà tạm, nhà dột nát thuộc 03 đối tượng cần khởi công xây dựng mới, sửa chữa còn rất lớn, thời gian còn lại ngắn. Từ nay đến ngày 31/10/2025 cần khởi công xây dựng trên 61.800 căn.

Để hoàn thành mục tiêu đề ra, các địa phương cần phải tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai bám sát kế hoạch đặt ra bảo đảm hoàn thành mục tiêu trước ngày 31/10/2025; nhất là 18 địa phương đăng ký kế hoạch hoàn thành vào tháng 9 và tháng 10 năm 2025. Vì đây là các địa phương có số lượng nhà còn rất nhiều, đang gặp nhiều khó khăn cả trong huy động nguồn lực và triển khai thực hiện.

Bộ trưởng Bộ Dân tộc và Tôn giáo Đào Ngọc Dung đề nghị Bộ trưởng Bộ Tài chính sớm trình cấp có thẩm quyền phân bổ kinh phí hỗ trợ nhà ở đối với người có công với cách mạng, thân nhân liệt sĩ để các địa phương triển khai thực hiện. Nếu Ủy ban Thường vụ Quốc hội chưa cho ý kiến, thì Thủ tướng và Ban Chỉ đạo cho phép địa phương ứng trước kinh phí từ nguồn quỹ của địa phương để hỗ trợ nhà ở đối với người có công với cách mạng, thân nhân liệt sĩ và thực hiện hoàn ứng sau khi trung ương phân bổ kinh phí trên cơ sở nguyên tắc không vượt quá tổng số nhà, số tiền cần hỗ trợ địa phương đã báo cáo Bộ Xây dựng gửi Bộ Tài chính. Đề nghị Bộ Xây dựng chủ trì sửa đổi, bổ sung Thông tư về định mức hỗ trợ nhà ở thuộc 02 chương trình mục tiêu quốc gia, bảo đảm thống nhất với mức hỗ trợ chung của Chương trình. Định mức hỗ trợ Thủ tướng đã kết luận, quyết định nâng mức từ 20 - 40 triệu đồng lên 30 – 60 triệu đồng.

Cùng với đó, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cũng đề nghị thống nhất nguyên tắc điều chỉnh kinh phí hỗ trợ từ nguồn kinh phí huy động tại Chương trình phát động và kinh phí từ nguồn tiết kiệm 5% chi thường xuyên năm 2024, kinh phí từ Quỹ cả nước chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát, Quỹ "Vì người nghèo" Trung ương phù hợp với nhu cầu thực tế qua rà soát của địa phương. Ban Chỉ đạo và các địa phương tăng cường công tác kiểm tra, đôn đốc để kịp thời hướng dẫn, xử lý khó khăn, vướng mắc; tổ chức sơ kết Chương trình vào cuối tháng 6 đầu tháng 7 tới.